Η οικογένεια ως πηγή μάθησης του παρελθόντος.

Ο ρόλος της οικογένειας είναι σημαντικός για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του μικρού παιδιού και θέτει τα θεμέλια για υπευθυνότητα, ενεργοποίηση, αυτονομία, ευαισθησία. Στην ανάπτυξη αυτών των χαρακτηριστικών συμβάλλει, σε μεγάλο βαθμό, η επαφή του νηπίου με στοιχεία του παρελθόντος. Η προσέγγιση με στοιχεία πολιτισμού του παρελθόντος θα οδηγήσει βαθμιαία τα παιδιά στην κατανόηση της έννοιας της εξέλιξης στο χρόνο, μέσα από τη διαχρονική αλλαγή χαρακτηριστικών και δραστηριοτήτων του τόπου τους, καθώς και της σχέσης που υπάρχει ανάμεσα στις ανθρώπινες ενέργειες και το περιβάλλον. Επιπλέον, θα συμβάλει διαχρονικά στη γνωριμία και τη μελέτη της ανθρώπινης δράσης στον συγκεκριμένο τόπο, αλλά και στη συνειδητοποίηση της μέγιστης σημασίας του περιβάλλοντος στην ανθρώπινη ζωή, καλλιεργώντας μηχανισμούς που θα βοηθήσουν στην εξέλιξή τους σε άτομα με οικολογική συνείδηση.

 

Τρόποι με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς στη μελέτη του παρελθόντος.

• Να χρησιμοποιούν λέξεις και εκφράσεις όπως: τώρα, πριν, μετά, παλιές μέρες, μήνες, χρόνια, παλαιό και νέο, προκειμένου να περιγραφεί το πέρασμα του χρόνου.
•  Να αναφέρονται σε σημαντικά οικογενειακά γεγονότα, όπως γενέθλια,γιορτές, βαφτίσεις, γάμους, σπουδές και ξενιτεμούς, χρησιμοποιώντας χρονολογίες.  Τα ηλικιωμένα, κυρίως, άτομα της οικογένειας να συμμετέχουν μαζί με τα νήπια σε δραστηριότητες αφήγησης προσωπικών ιστοριών με περιγραφές της καθημερινότητάς τους, που έχουν ως αφετηρία τα πρώτα χρόνια ζωής και συνδέονται με προσωπικά βιώματα ή ακόμη με σημαντικά γεγονότα σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο.
• Να παρατηρούν γονείς και παιδιά τα οικογενειακά κειμήλια και να συζητούν για τη λειτουργία και τη σημασία τους. Η επαφή και η εξοικείωση των νηπίων με τα κειμήλια, που είναι πολιτιστικά στοιχεία, θα κινητοποιήσει το ενδιαφέρον τους και θα αποτελέσει αφετηρία για περαιτέρω πληροφόρηση.
•  Να βοηθούν τα παιδιά τους να εντοπίζουν και να παρατηρούν τις αλλαγές στο τοπικό περιβάλλον μέσα από τις δικές τους αισθήσεις. Με την άμεση παρατήρηση και τη συζήτηση, τα μικρά παιδιά θα κατανοήσουν το πέρασμα του χρόνου, τις έννοιες της συνέχειας και της αλλαγής.
•  Να δείχνουν στο παιδί φωτογραφίες από τη βρεφική του ηλικία, καθώς και άλλες παλαιές φωτογραφίες που απεικονίζουν πρόσωπα της οικογένειας σε νεαρή ηλικία.
  Να παρατηρούν με το παιδί φωτογραφίες που απεικονίζουν παλαιά επαγγέλματα και ασχολίες, παλαιά μεταφορικά μέσα, τρόπους διασκέδασης και ψυχαγωγίας του παρελθόντος. Η προσέγγιση ιστορικών φωτογραφιών συντελεί στην απόκτηση γνώσεων και τη δημιουργία νοητικών αναπαραστάσεων από μέρους των μικρών παιδιών για έννοιες σχετικές με την οικονομική ζωή, την επικοινωνία και την ψυχαγωγία κατά το παρελθόν.
•  Να συνοδεύουν τα μικρά παιδιά σε επισκέψεις σε διάφορους πολιτιστικούς χώρους, όπως μουσεία και μνημεία, όπου και συντελείται η βιωματική προσέγγιση της μάθησης. Η επίσκεψη σε ιστορικούς χώρους ζωντανεύει τη ζωή και τη δράση ανθρώπων του παρελθόντος και οδηγεί στη δημιουργία νοητικών αναπαραστάσεων από μέρους των παιδιών, καθώς περνούν από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο.
•  Να συνεργάζονται ενεργητικά και εποικοδομητικά με το σχολείο, καθώς και με τις υπόλοιπες μορφωτικές κοινότητες, σε μια σχέση αλληλοπροσφοράς και συνέχειας.

 

Ευαγγελία Τσιαντούλη Νηπιαγωγός,

Πηγή:Περιοδικό διαδρομές 121/16, Εκδ. Ψυχογιός.