Το παιδί και η τηλεόραση.

Οι τηλεοπτικές συσκευές και η τηλεόραση έχουν αποικήσει τα περισσότερα σπίτια. Η τηλεόραση είναι ένα επιπλέον μέλος της οικογένειας και είναι ανοιχτή σχεδόν επί μονίμου βάσεως σε πολλά σπίτια με συνέπεια την απουσία διαλόγου σε πολλές οικογένειες.
Για πολλά παιδιά η τηλεόραση μεταβάλλεται στον βασικό φροντιστή τους. Περνάνε πολύ χρόνο μπροστά της με την εγγύηση ότι η υπνωτική επίδραση που έχει πάνω τους θα τα κρατήσει ήσυχα. Όμως η ποσότητα αυτών που προσλαμβάνει το παιδί τοποθετημένο απέναντι στην τηλεόραση είναι τεράστια και έχει σοβαρές συνέπειες.

Αν η τηλεόραση είναι ανοιχτή, η προσοχή του παιδιού και των άλλων μελών της οικογένειας στρέφεται προς αυτή. Δημιουργείται έτσι μια συνήθεια πολύ επικίνδυνη : το παιδί θα βισματώνεται στην τηλεόραση κάθε φορά που θα αισθάνεται ότι οι γονείς του δεν μπορούν να είναι μαζί του. Όταν, αντί γιαυτό, θα μπορούσε να παίζει ή να ζωγραφίζει μόνο του. Είναι θεμελιώδες, για την καλή ψυχολογική ανάπτυξη, τα παιδιά να συναναστρέφονται τους άλλους, να μιλάνε με τους γονείς ή με τα αδέρφια τους.
Τί συμβαίνει όταν το παιδί το προσέχει και το παρατηρεί μια οθόνη που προβάλλει εικόνες? Η ικανότητά του να μένει μόνο του αλλοιώνεται, η ζωή του αρχίζει να χτίζεται πάνω σε εξωτερικά ερεθίσματα, όχι πάντα επεξεργάσιμα. Το παιδί χάνει ένα μέρος της δημιουργικής του ικανότητας και αυξάνεται η ευκολία του να πλήττει. Κατ’ αυτό τον τρόπο δημιουργείται μια εξάρτηση. Το παιδί θα εξαρτάται περισσότερο από την τηλεόραση και από άλλα εξωτερικά ερεθίσματα για να καταπολεμήσει την πλήξη του.
Ο λόγος, προφορικός ή γραπτός, επιτρέπει να ενεργοποιηθούν στο παιδικό μυαλό, και στο μη παιδικό επίσης, οι διαδικασίες της φαντασίας. Όταν διηγούμαστε σε ένα παιδί κάποιο παραμύθι, ή του το διαβάζουμε, το διευκολύνουμε να σχηματίσει με τη φαντασία του την πλοκή και τα πρόσωπα. Όταν το παιδί βλέπει μια ταινία ή μια σειρά, αυτό του περιορίζει τη φαντασιακή ικανότητα. Του έρχονται όλα έτοιμα, δε χρειάζεται να κάνει καμιά προσπάθεια. Χρειάζεται απλώς να είναι θεατής και να μένει παγιδευμένο σε ένα ξένο ερέθισμα.
Το παιδί που βλέπει πολλή τηλεόραση μεταβάλλεται σε σφουγγάρι γνώσης.Το ερώτημα είναι αν στ’ αλήθεια επεξεργάζεται ή απλώς συσσωρεύει. Ίσως εδώ βρίσκεται, εν μέρει, η εξήγηση για το γεγονός ότι σήμερα υπάρχουν τόσα παιδιά ιδιαίτερα κινητικά με διασπασμένη προσοχή. Βρίσκονται σε υπερδιέγερση εξαιτίας όλων των πληροφοριών που λαμβάνουν από την τηλεόραση,το ίντερνετ,τα βιντεοπαιχνίδια.Όταν στο παιδί προσφέρεται υπερβολική ποσότητα ερεθισμάτων, αυτό αδυνατεί να τα επεξεργαστεί.Αντιμέτωπο με την υπερβολή, το παιδί μπορεί να κλειστεί στον κόσμο του,να γίνει εσωστρεφές, να παλινδρομίσει, με αποτέλεσμα να συμπεριφέρεται με πολύ πιο ανήσυχο και ανοργάνωτο τρόπο απ’ ότι αντιστοιχεί στην ηλικία του.
Οι οικογένειες θα πρέπει να κάνουν συνετή χρήση της τηλεόρασης. Δεν πρέπει τα μωρά να βλέπουν μόνα τους τηλεόραση. Συντροφεύοντας τα παιδιά τους υπεύθυνα σε αυτήν τη δραστηριότητα, οι γονείς θα μπορούσαν να βλέπουν συγκεκριμένα τηλεοπτικά προγράμματα μαζί τους για να μπορούν να σχολιάζουν τις καταστάσεις που προβάλλει η οθόνη. Μπορούν να τους μιλήσουν για θέματα που μπορεί να τα μπερδεύουν,όπως ότι οι νεκροί ανασταίνονται, να τα προειδοποιήσουν για τις διαφημίσεις και την ακραία προτροπή τους για κατανάλωση, να τα εκπαιδεύσουν στις αξίες.
Η τηλεόραση εμποδίζει την επικοινωνία και θολώνει τη φαντασία.

ΠΗΓΗ : Γονείς.Μια διαρκής πρόκληση. Joseph Knobel Freud. Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ.